Er bestaat geen gearticuleerde kennis die onafhankelijk is van de kenmogelijkheden ofwel de ervaring van subjecten. De kenmogelijkheden van subjecten zijn ruimer dan de enkel analytische functie en het is door de Antropocene ontwikkelingen niet meer mogelijk om objectieve kennis duidelijk te onderscheiden van subjectieve kennis.
Objectieve kennis is in de loop van de geschiedenis geassocieerd met de natuuraspecten en de natuurwetmatigheden via de natuurwetenschappen, terwijl subjectieve kennis werd gezien als verbonden aan de individuele en collectieve normatieve cultuuraspecten en wetmatigheden via de geesteswetenschappen. De idee dat objectieve kennis grotendeels de natuurwetten betreft en subjectieve de normatieve is door de Antropocene natuur-cultuurverstrengeling achterhaald. Het onderscheid is niet langer houdbaar.
Weten is verbonden met ervaring. Ervaring heeft betrekking op betekenis, op zin, op goed en kwaad, op genieten en lijden, op gebrek en voldoening, op heil en onheil. We gaan meer en meer een onheilzame toekomst tegemoet door de hardnekkige, structurele, toenemende planetaire overshootshit. We hebben daarbij te maken met wetmatige processen, die weliswaar te onderscheiden, maar niet meer te scheiden zijn in natuurlijke fysische wetmatigheden en normatieve. Ze zijn verstrengeld geraakt.
Wetmatigheden bieden een bepaalde mate van responsvrijheid. De normatieve, culturele wetten, zoals sociale, economische, juridische, ethische, zijn afhankelijk van mogelijkheden die de fysische, natuurlijk wetten bieden, en ze beïnvloeden die mogelijkheden momenteel in negatieve, beperkende zin wat betreft onze responsmogelijkheden. We zijn onze responsvrijheid gewoon aan het verkleinen, waarbij objectieve en subjectieve aspecten, natuuraspecten en cultuuraspecten, natuurwetmatigheden en normatieve wetmatigheden, meer en meer verknoopt zijn geraakt omdat ze in onderlinge wisselwerking onze existentiële levensruimte beperkt.
Reactie plaatsen
Reacties