Hoewel de consequenties van de hardnekkigheid van de trends voor de toekomst in detail niet te kennen zijn (wanneer zich welk kantelpunt zal voordoen bijvoorbeeld), zijn de grote lijnen ervan inmiddels wel te duiden als zijnde ‘een kwestie van tijd’, mede op basis van:

– interpretatie van wetenschappelijk onderzoek,

– een besef van de hardnekkigheid van de inderdaad al decennialange/eeuwenlange trendmatigheden,

– de steeds duidelijker wordende politieke weerbarstigheid en onmacht

– de duidelijk toenemende polarisatie en reactionaire tendenzen,

– een filosofisch besef omtrent de dissipativiteit van de diersoort mens, bovenmatig uitstekend boven die van de andere dieren.

– een filosofisch besef omtrent dieper gelegen evolutionaire bronoorzaken en secundaire gelegenheidsoorzaken,

– intensieve kennisneming van de actuele nieuwsfeiten, en interpretatie daarvan binnen ruimere kaders, gebaseerd op de onderstromen die, zichtbaar en minder zichtbaar, gaande zijn,

– interpretatie en besef van de toenemende verstrengeling van natuur- en cultuursferen; deze verstrengeling wordt alom bevestigd in het Antropoceendebat,

– inzicht en interpretatie van natuurlijke overshoot-mechanismen en -wetmatigheden, nu inmiddels op planetaire, en voor de mens ongekende schaalgrootte

– de demografische ontwikkeling: hoewel relatief afnemend, toch nog steeds ieder jaar zo’n tachtig miljoen wereldbewoners erbij

– een besef en interpretatie van de gevolgen van de steeds maar toenemende spanningsopbouw in zowel de natuur- als cultuursferen

– en (dus) de zoektocht naar de diepere oorzakelijkheid van dit alles, integraal, dus ook meer dan alleen maar puur wetenschappelijk (want ook of juist de niet-logische aspecten doen mee)

Als het inderdaad een kwestie van tijd zal blijken te zijn,  en ondanks alle tegenkrachten die we nog weten te mobiliseren, dan is de discussie over onontkoombaarheid ook maar een relatieve: het hangt gewoon in de lucht. Laten we elkaar niet langer voor de gek houden.