Bevolkingsgroei is reproductief gedrag. Dit gedrag speelt een belangrijke rol in ecologische overshoot en is contra-adaptief, contra-productief, onwijs en niet passend. Vooral ook omdat in de komende decennia het grootste deel van de verwachte bevolkingsgroei geconcentreerd zal zijn in de ontwikkelingslanden, waar de gemiddelde levensstandaard verhoogd moet worden door toename van de consumptie per hoofd van de bevolking. En dat terwijl bevolkingsgroei de meeste klimaatwinst van hernieuwbare energiebronnen en efficiëntie van de afgelopen drie decennia teniet heeft gedaan. 

‘contra-adaptief, contra-productief, onwijs, niet passend’, het wordt hierboven zomaar beweerd. Maar kunnen we dat wel zo makkelijk stellen? Waarom was dan vroeger dit gedrag (kennelijk) niet contra-adaptief, onwijs, niet passend en nu, sinds kort en betrekkelijk plotseling, dan wel? Wat zegt dit dan over al het andere gedrag, ook irrationeel, intuïtief, impulsief en instinctmatig, waarvan we pas sinds kort weten dat het de planetaire grenzen overschrijdt? Wat zegt dit over normen, waarden, moraliteit en ethiek? Rationeel gezien weten we dat we moeten veranderen, maar moet en kan onze zogenaamde rationaliteit dan wel de boventoon gaan voeren?

Hoewel irrationele, zijn het dan geen tot de natuur behorende impulsen?: genot zoeken en pijn vermijden; middelen verwerven, verzamelen en verdedigen tegen concurrenten en tegen een onveilige  omgeving; dominantie, status en seksuele aantrekkingskracht tonen door middel van grootte, schoonheid, fysiek, agressie en/of versiering; uitstellen in plaats van handelen wanneer actie niet direct een overlevingsvoordeel oplevert, met name voor onszelf, onze naaste familieleden en onze thuisgebieden.

Mensen zouden weleens van nature tijd-, sociale, ruimtelijke en groei-reproductieve discounters kunnen zijn, per definitie onze omgeving verbruikend, ten principale met alles erop en eraan. Groei in deze zin zou weleens tot de natuurlijke wetmatigheden kunnen behoren. Negatieve feedback, ook de langdurig uitgestelde, behoort ook tot de natuurlijke wetmatigheden.

Wederom de vraag: zou dan nu, betrekkelijk plotseling, ons rationele overzicht op de langere termijn – hetgeen we met een gerust hart een wankel overzicht mogen noemen - het voortouw moeten en kunnen nemen? We zien aan de hand van de praktijk dat we dit ernstig mogen betwijfelen.

De oplossing zal vast komen, maar dan wel ergens anders vandaan.