Buiten het formele en strikte terrein van de geologie wordt de term Antropoceen meer en meer gebruikt in veel ruimere zin. Daarin is het begrip niet sterk afgekaderd en dat kan misschien ook niet om meerdere redenen: 1. het is voor de mensheid ongekend terrein, ook voor onze paradigma’s, referentiekaders en diepere overtuigingen; 2. het Antropoceen verkeert in razendsnelle ontwikkeling en verandering; 3. Het gaat om veel meer dan om het analytisch-rationele wetenschappelijke terrein, met ook filosofische en existentiële kenmerken.

Antropoceen is dan meer een kapstok voor communicatie, discussie en debat over de penibele situatie waarin we verkeren. Een uiterst complexe, dus verwarrende situatie die te maken heeft met planetaire grenzen en de inmiddels structurele overshoot daarvan, de problematiek rondom de oorzakelijkheid, rondom de hardnekkigheid, rondom onze omgang ermee en rondom de gevolgen, ofwel betekenis. Het gaat om veel meer dan klimaatverandering; er zijn vele dilemma’s, spagaten, discrepanties en ambivalenties; er zijn meerdere aspecten, kwesties, betekenissferen in het spel; en in dat ‘totaalspel’ staat de mensheid op het spel.

De betekenis van Holocene omstandigheden is dat dezen gunstig waren voor leefbaarheid, groei en bloei van de diersoort mens. Zodat overshootwetmatigheden zich via deze diersoort konden voltrekken tot aan de uiterste, dus planetaire grenzen. Dit zegt iets over de oorzakelijkheidsketen waarin de ene ontwikkeling de andere mogelijk maakte, met alle vooruitgang daarop en daaraan, inclusief drastische afname van kindersterfte.

Waarom krijgen we de negatieve trends maar niet gekeerd? Wat betekent dit voor de diverse natuur- en cultuursferen, de sociale, economische, morele aspecten? Wat is de betekenis in de zin van heil dan wel onheil?

Wanneer we kunnen vaststellen dat Holocene omstandigheden gunstig waren, ofwel in ons voordeel werkten, dan betekent dit, helaas, dat Antropocene ontwikkelingen in ons nadeel zullen werken.