Profiel van het Antropoceen.

Waardoor kenmerkt het Antropoceen zich? De geofysici zoeken naar fysische sporen in het aardlagen, maar we kunnen het Antropoceen ook leggen langs de lat van betekenis. Wat betekent het nu al voor ons en wat gaat het in de toekomst betekenen? Welke kenmerken en aspecten kunnen we op het spoor komen via de lijn van betekenis?

Wat het nu al betekent is niet mals: een kenmerk van het Antropoceen, een basaal kenmerk, blijkt inmiddels te zijn dat het een Fuiktijdperk is. We zitten klem tussen de langetermijn belangen van de mensheid versus onze lokale belangen hier en nu, de kortetermijn belangen, geopolitieke machtscompetitie en internationale concurrentie.

We zien dit zich meer en meer openbaren op allerlei terreinen, zoals energiepolitiek, financieel-economische belangen, cohesie in de maatschappij. Hebben we ons gezamenlijke langetermijn belang dan niet voldoende op het netvlies staan? Zijn we kortzichtig? Zijn we gewoon onmachtig en moeten we dat nu maar eens gaan erkennen? Zijn we onderhevig geraakt aan de keerzijde van succesfactoren die geleid hebben tot planetaire overshoot?

De vragen dringen zich op terwijl de trend in onheilspellende richting blijft gaan. We falen op het gebied van preventief mitigatiebeleid. Als we denken dat we hier in Nederland en in West-Europa rijk zijn, dan vergeten we de toekomstige biljoenenschade er bij op te tellen. We zullen land moeten opgeven, en dat in een overbevolkte wereld. Niemand, geen enkel land wil nog meer spanning en overbelasting toevoegen door ook nog eens klimaatvluchtelingen of wat voor vluchtelingen dan ook te omarmen.

Dit basale kenmerk van het Antropoceen als Fuiktijdperk zouden we gelijk kunnen stellen aan structurele onomkeerbare natuurlijke overshootwetmatigheden op planetair niveau.