Grootschalige concurrentie met ontwrichtende gevolgen doet zich nu al voor als we kijken naar de wereldwijde strijd om de zeldzame aardmetalen die nodig zijn voor de energietransitie. In Congo is nu mede daardoor sprake van instorting. Maatschappelijke ineenstorting op wereldschaal wordt steeds aannemelijker, maar het is een complex controversieel onderwerp. Er is echter consensus dat ineenstorting snel kan gaan of decennia kan duren, terwijl het naast groot onheil, steevast gepaard gaat met een aanzienlijk verlies van sociaal-politieke en economische complexiteit, inclusief de ontbinding/vervanging van formele regeringen. Aanzienlijke bevolkingsafname is mogelijk. Er is een aanzienlijke geschiedenis van het associëren van ineenstorting met overbevolking en concurrentie om schaarse hulpbronnen.

Toch maakt het Antropoceen nu alles anders en uniek zonder historisch precedent sinds de mensengeschiedenis. Er is nog nooit zo’n groot aantal mensen geweest en de overshoot bevindt zich nu op planetaire schaal. Eerdere herstelmogelijkheden zijn straks niet meer op dezelfde manier mogelijk.