Zijn we zelf gesprongen of zijn we ervan afgeduwd? Het maakt niet zoveel uit tijdens onze val, vanaf deze mooie klif. Onderweg kunnen we nog altijd denken dat we niet zeker weten of we te pletter vallen. En ook niet, stel dat dat wel gebeurt, je wist het maar nooit, of we dan voor 100% of voor 75% total-loss zouden worden verklaard. We kunnen ons onderweg immers nog elke naïeve illusie, of schuldvraag of lichte doemgedachte voor de geest halen. Te zware doemgedachten, dat mot niet, want dan vallen we nog sneller. Laten we de kapitalisten de schuld geven, de oliesheiks, de vliegtuigmaatschappijen, de elite, wat maakt het uit. Als iemand maar de schuld krijgt.

En zo is het begonnen, in deze eerste meter van onze Antropocene val. Het is gloeiend heet, laten we niet blijven hangen, we moeten verder en onze val koelt ons tenminste nog een beetje af. We moeten verder. Grote veranderingen nu, zo beweren ze. Hoe zo? In feite is er niets veranderd, de mensen vinden zichzelf nog steeds geweldig en onze verplaatsing geschied slechts van meter tot meter, dat is alles.

Laat de moed niet zakken, geef niet op, hou hoop, slechts optimisme kan ons redden. Zeggen ze. Tsja, als je geen fantasie hebt is doodgaan een kleinigheid, als je ’t wel hebt is doodgaan te veel. Dat was onze fantastische mening, en nooit hadden we zoveel tegelijkertijd begrepen. De boven ons gestelden hebben nooit veel fantasie gehad. Trouwens, waren zij het misschien die ons hebben geduwd?

Erg trots deze nuttige waarheden onderweg luidt en duidelijk aan elkaar te hebben verkondigd, vielen we verder. Meter voor meter.