Het Antropoceenidee gaat om een nieuw realisme van een nooit weggeweest principe: een besef dat er complexiteit is die de mens te boven gaat, en dat ten diepste erkent.
De werkelijkheid is een temporeel proces, een web van relaties die Werking is. En zo steeds actuele schepping ofwel overgankelijkheid tot stand brengt. Het is dit holistische Wordingsproces dat fungeert als de bedding, ofwel de mogelijkheidsvoorwaarde voor actualiteit. Actuele overgankelijkheid wordt zowel mogelijk gemaakt als beperkt door het reeds gerealiseerde. Dit maakt de reeds gerealiseerde ecologische overshoot, en de eenzijdige hardnekkige richting daarvan, zo bepalend voor de huidige en dus toekomstige ontwikkelingen.
Dit brengt een beeld met zich mee van een kwetsbare mens die materieel en asymmetrisch verwikkeld is geraakt met de bovenmenselijke overmachtige krachten van de planeet. De mens is onder-hevig aan een zelforganiserende over-machtige Natuur. De typisch menselijke cultuuraspecten, zoals politiek, economie, recht, ethiek, esthetiek, zijn daarbij wel te onderscheiden maar niet te scheiden van het holistisch geheel.
De overgankelijke Zelforganisatie kan niet anders verlopen dan binnen marges zoals die nu door de menselijke activiteiten worden gestuurd. De geschiedenis van het Antropoceen verschijnt niet meer als die van een succesvolle domesticatie van de planeet of van een verzoening van de verwikkelingen van mens en omgeving.
Voor de mens waren Holocene omstandigheden goedaardig. Antropocene omstandigheden zullen dat niet zijn.
Reactie plaatsen
Reacties