We zitten sinds een aantal decennia in een toestand van ecologische overshoot op planetaire schaal en wat we aan het doen zijn is die toestand steeds verder verslechteren in plaats van verbeteren. Dat kan op den duur niet goed gaan. Onze ecologische voetafdruk is te groot, het ecologisch tekort neemt verder toe en het ecologisch kapitaal, dat wat het aardsysteem ons kan bieden aan heilzame levensondersteuning, neemt af. We vernietigen ons biofysische spaargeld op onze ecologische bankrekening waardoor de reserve op de planetaire balans nog verder in de min komt te staan. Een bedrijf gaat op die manier gewoon een keer failliet. Het kan dan ophouden te bestaan of een doorstart maken. De aarde zal zonder meer een doorstart maken, nadat vele soorten waaronder de mens zijn gedecimeerd.
Ecologische overshoot is de oorzaak, we zijn met teveel mensen die te veel consumeren en te veel vervuilen, ver boven de capaciteit van de natuur. We putten letterlijk de aarde uit en degraderen daarmee de biofysische basis van ons eigen bestaan. Alle milieuproblemen - afnemende biodiversiteit, verzuring van de oceaan, tropische ontbossing, woestijnvorming, bodem- en landschapsdegradatie, de vervuiling van alles, de toenemende spanningen die daarmee gepaard gaan – het zijn allemaal co-symptomen van conflictopbouw in de natuur- en in de cultuursferen. Overshoot is een pathologische toestand en overshoot op planetair niveau is nu, gezien zijn structurele karakter, een terminale toestand. Correctie in de vorm van negatieve feedback moet noodzakelijkerwijs volgen, want dat is precies die doorstart die de aarde zal moeten maken.
Planetaire overshoot, het kan niet anders of daar moet wel een zeer lange periode aan zijn voorafgegaan, in het huidige geval een antropocene periode van tienduizenden jaren, die gepaard ging met de ontdekking van vuur, fossiele energietoevoeging, ijzer, plastic, enzovoort, met alle technologische, culturele en demografische ontwikkeling erop en eraan. De ene ontwikkeling maakte de volgende mogelijk in de lange geschiedenis van de mensheid en dat was voortuitgang want gewenste groei, toenemende welvaart, toename van leefjaren. De natuur kreeg meer en meer een antropogene farmaceutische functie, als verslavend medicijn, en zij kon die verslaving ondersteunen. Totdat logischerwijs de grenzen werden bereikt, wel bereikt moesten worden. Maar die evolutionaire logica wordt pas achteraf en tot op heden slechts mondjesmaat ingezien.
Die lange evolutionaire ontwikkeling is, hoewel in concreto niet te scheiden, in abstracto wel te onderscheiden en te ontleden in bronoorzaken, proxy-oorzaken, symptomen, co-symptomen, spanningsopbouw, triggers, positieve en negatieve feedback, onomkeerbare kantelpunten, een overgangsfase van binnen de planetaire grenzen naar structurele overschrijding van die grenzen, enzovoorts.
En uiteindelijk een doorstartfase na een ineenstortingsfase. Die ineenstortingsfase zal ellendig zijn. Maar het positieve is dus, hoewel een kwestie van perspectief, dat er een doorstart zal volgen.
Reactie plaatsen
Reacties