Plessner, Sloterdijk, Bernard Stiegler en vele andere filosofen noemen technologie als wezenlijk behorende bij de mens om zich exogeen te kunnen aanvullen tot volledig mens-zijn. Zij wijzen ook op de dissipativiteit (de omgeving verbruikend) ervan. Uiteraard zag de mens de schade aan de kant van de natuur niet in – dat werd pas zeer kortgeleden zichtbaar toen de planetaire overschrijdingen in beeld kwamen. Technologie werd een vormende macht.

De mens heeft succesvol gebruik gemaakt van deze vormende kracht. En wel zodanig dat dit in samenhang met andere sterk hieraan gerelateerde aspecten zoals het economische, heeft geleid tot planetaire overshoot. De richting naar overshoot is zo gezien natuurlijk-cultureel historisch gegroeid. Waardoor de bronoorzaak al in het verleden lag, en de oorzakelijkheidsketen verliep via proxy-oorzaken.

Betekenisvol, want hierin werd de mens steeds succesvoller via activiteiten zoals: ontwerpen, construeren, ontwikkelen, verwerken, controleren, bereiken; zaken als doelen, middelen, einddoelen, plannen, vaardigheden, vakmanschap, technieken, structuren, gereedschappen. 

Het is de geschiedenis van de diersoort mens, en van vooruitgang als de 'ontsluiting' van aspecten (zoals ook de ontwikkeling van het economische en het juridische aspect) door de mensheid.

De goede heilzame mogelijkheid dat het vormende aspect in de realiteit introduceert is prestatie en innovatie. We creëren tools om effectiever te presteren, we repareren en onderhouden dingen. We trainen en ontwikkelen vaardigheden. We creëren technologieën om dit alles te helpen, en instellingen en infrastructuur om ons in staat te stellen om op manieren te leven die voorheen niet mogelijk waren. Dit is (of was?) vooruitgang.

Vooruitgang en de natuurlijke principes van overshoot: de relatie lijkt mij onontkoombaar duidelijk. De mens kreeg daarin meesterschap en controle. Nu blijken we machteloos te zijn en hebben we de controleknop nog niet kunnen vinden. Het vermogen dat we wisten te creëren werd onvermogen, macht werd onmacht.

Het Antropoceen is eigenlijk een hele gekke benaming, want door de onmacht van de mens wordt het juist niet gestuurd door de mens. Het wordt gestuurd door de natuurlijke wetmatigheden van het overshootprincipe.

Kortom en dus:

1. De natuur bepaalt de mogelijkheden. De diersoort mens is deel van de natuur. Deze diersoort verandert de natuur. De natuur bepaalt de mogelijkheden.
2. De natuur bepaalt de mogelijkheden. Het overshootprincipe is een natuurlijk principe. Het overshootprincipe verandert de natuur. De natuur bepaalt de mogelijkheden.
3. Het overshootprincipe voltrekt zich via succesvolle organismen. Het heeft zich deze keer voltrokken via de diersoort mens. Diersoorten maken deel uit van de natuur.